معرفی انواع سفارشات در ترید ارز دیجیتال

خرید و فروش ارزهای دیجیتال به یکی از سودآورترین فعالیت‌ها در صنعت فناوری مالی (Financial Technology) تبدیل شده است. این نوع معاملات می‌تواند ماهیت بسیار گمانه‌زنانه‌ای داشته باشد و آگاهی از ابزارهای موجود برای معاملات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتر و کم‌خطرتری بگیرند.

این مقاله به بررسی انواع سفارشات در ارز دیجیتال می‌پردازد که مشابه انواع سفارشات استفاده شده در معاملات سهام است. با این حال ممکن است به دلیل ساختار خاص بازار ارز دیجیتال و شرایط آن به طور متفاوتی به کار گرفته شوند.

در اوایل ظهور ارزهای دیجیتال صرافی‌ها به خاطر آشفتگی حاکم بر بازار دوران «غرب وحشی» لقب گرفته بودند. این لقب به خاطر شیوع کسب‌وکارهای بدون نظارت و پر ریسک در آن زمان بود که در نهایت به رسوایی بزرگ هک شدن صرافی MtGox در سال ۱۳۹۳ منجر شد.

با معرفی بیت‌کوین (Bitcoin) توسط ساتوشی ناکاموتو در سال ۱۳۸۷ روش‌های محدودی برای معامله این ارز دیجیتال با ارزهای رایج یا کالاها وجود داشت. اغلب معاملات به صورت مستقیم (P2P) از طریق انجمن محبوب بیت‌کوین‌تاک انجام می‌شد. این روش‌ها پرخطر بودند اما در آن زمان ارزش BTC تقریبا هیچ بود بنابراین اعتماد به یک غریبه اهمیتی نداشت چرا که با مقایسه با امروز پول در معرض ریسک بسیار کم بود.

دوازده سال بعد صرافی‌های بسیار معتبر و با نظارت شدید جایگزین فضای بی‌قانون اولیه ارزهای دیجیتال در سطح دنیا شده‌اند. این صرافی‌ها با پیروی از قوانین سخت‌گیرانه «مشتری خود را بشناس» (KYC) «ضد پولشویی» (AML) و «مقابله با تامین مالی تروریسم» (CTF) فعالیت می‌کنند

بازار صرافی‌های ارز دیجیتال در نهایت به ارزشی چند میلیارد دلاری رسیده است و این صرافی‌ها در مجموع روزانه بیش از ۵۰ میلیارد دلار تراکنش را انجام می‌دهند.

امروزه صرافی‌های ارز دیجیتال با هم رقابت می‌کنند تا مجموعه‌ای از ابزارها را برای معامله‌گران فراهم آورند. هدف از این ابزارها کمک به معامله‌گران برای گرفتن بهترین تصمیمات معاملاتی به منظور حداکثر کردن سود و کنترل ضررها است.

انواع سفارشات معاملات ارز دیجیتال به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به معامله‌گران کمک کنند تا سفارش خرید یا فروش دارایی را در زمان و قیمتی که برایشان مناسب‌تر است اجرا کنند و در عین حال اشتباهات پرهزینه را کاهش دهند.

با ظهور اینترنت و سیستم‌های خودکار معامله‌گران خرده‌فروش عادی در فضای ارز دیجیتال می‌توانند بدون دخالت هیچ شخص ثالثی فعالیت خرید و فروش خود را کنترل کنند و در عین حال پردازش سفارشات را با نهایت سهولت انجام دهند.

می‌توان گفت روزهایی که معاملات شامل مجموعه‌ای از اقدامات و فرآیندهایی بود که تکمیل آن‌ها ساعت‌ها یا حتی روزها طول می‌کشید به پایان رسیده است.

پیش از بررسی انواع سفارش در صرافی‌های ارز دیجیتال به دفترچه سفارش که مشخص‌کننده‌ی دیده‌شدن سفارش و رتبه‌بندی آن در بازار است نگاهی می‌اندازیم.

دفترچه سفارشات در صرافی چیست؟

دفترچه سفارش (Order Book) در واقع فهرستی جداگانه از سفارشات خرید و فروش باز برای یک جفت ارز دیجیتال خاص است. این دفترچه را می‌توان به عنوان بازاری در نظر گرفت که هر کسی می‌تواند با ثبت سفارش خرید یا گذاشتن قیمت فروش به آن ملحق شود.

این سفارشات باز تا زمانی که لغو شوند یا کسی سفارش خرید را بپذیرد یا حاضر به پرداخت قیمت فروش برای دارایی خاص در معامله شود در دفترچه سفارش باقی می‌مانند.

هر جفت معاملاتی مانند BTC/USD یا BTC/ETH دفترچه سفارش مخصوص به خود را خواهد داشت.

انواع رایج سفارشات ارز دیجیتال

انواع سفارشات معامله به تریدرها این امکان را می‌دهند تا با انعطاف‌پذیری بالایی ارز دیجیتال را خرید و فروش کنند. بدون توجه به اینکه بخواهند روی قیمت فروش یا خرید خاصی تمرکز کنند یا زمان انجام تراکنش را تعیین نمایند.

سفارشات می‌توانند در بازار لحظه‌ای (Spot market) که در آن ارزهای دیجیتال برای اجرا شدن فوری معامله می‌شوند یا در بازار آتی (Futures market) که قراردادها قابلیت تعیین اجرای سفارش در تاریخ آینده را دارند قرار بگیرند.

سفارش‌های توقف ضرر (Stop orders) به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا قیمتی را برای اجرای سفارش انتخاب کنند و معمولا برای به حداقل رساندن ضررها در صورت افت قابل توجه قیمت دارایی تنظیم می‌شوند.

سفارش بازار

سفارش بازار (Market Order) ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع سفارش در ارز دیجیتال است. این دستورالعمل از طرف معامله‌گر برای خرید یا فروش یک ارز دیجیتال با بهترین قیمت موجود در بازار ارز دیجیتال و به صورت آنی می‌باشد.

مزایا

سفارش‌های بازار ارز دیجیتال برای معامله‌گرانی که نمی‌خواهند منتظر رسیدن به قیمت هدف بمانند ایده‌آل هستند. برخلاف سایر سفارش‌ها که عمدتاً بر اساس رسیدن قیمت به هدف تعیین می‌شوند اجرای سفارش‌های بازار تضمین شده است.

سفارش بازار ارز دیجیتال به صورت خودکار با بهترین سفارش محدود موجود در دفترچه سفارش مطابقت پیدا می‌کند و نقدینگی را از آن حذف می‌کند. به همین دلیل سفارش بازار یک سفارش گیرنده (taker order) محسوب می‌شود و علت اصلی کارمزد بالاتر سفارش‌های بازار در صرافی‌ها همین است. از آنجایی که سفارش‌های بازار به صورت آنی اجرا می‌شوند برخلاف سفارش‌های محدود و توقف قابل لغو نیستند.

معایب

لغزش قیمت (Slippage) یک ایراد مهم سفارش‌های بازار است. لغزش زمانی اتفاق می‌افتد که سفارش‌های بازار بزرگ معمولاً با چندین سفارش دیگر در دفترچه مطابقت پیدا می‌کنند و ممکن است در برابر تغییرات نامطلوب قیمت آسیب‌پذیر باشند. به زبان ساده لغزش زمانی رخ می‌دهد که سفارش با قیمتی پایین‌تر از حد انتظار تکمیل شود.

این اتفاق معمولاً به این دلیل رخ می‌دهد که نقدینگی کافی برای تکمیل یک سفارش بزرگ با قیمت مورد نظر وجود ندارد. بنابراین سفارش با پایین‌ترین قیمت بعدی تکمیل می‌شود. اگر ارزش سفارش خیلی زیاد نباشد ممکن است حتی متوجه تفاوت قیمت نشوید. اما اگر حجم معامله قابل توجه باشد لغزش قیمت می‌تواند مسئله‌ای جدی باشد.

نقدینگی صرافی در بازارهای ارز دیجیتال می‌تواند یک مشکل واقعی باشد که باعث شده بسیاری از کارشناسان بر این باور باشند که ممکن است بخشی از حجم‌های اعلام شده جعلی یا اغراق‌آمیز باشند.

به طور کلی معامله‌گرانی که می‌خواهند کنترل بیشتری روی استراتژی معاملاتی خود داشته باشند بهتر است از سفارش‌های محدود (Limit Order) استفاده کنند.

سفارش محدود

سفارش محدود در ارز دیجیتال دستوری است که به موجب آن خرید یا فروش یک ارز دیجیتال تنها با قیمتی که توسط معامله‌گر تعیین شده است انجام می‌گیرد. این نوع سفارش برای معامله‌گرانی که می‌توانند با صبر و حوصله منتظر رسیدن به قیمت هدف خود باشند مناسب‌تر است.

مزایا

برخلاف سفارش‌های بازار سفارش‌های محدود ارز دیجیتال انعطاف‌پذیری بیشتری را در قیمت و مقدار دارایی ارائه می‌دهند. این نوع سفارش به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا حداقل قیمتی را تعیین کنند و سفارش تنها با آن قیمت یا قیمتی بالاتر اجرا شود.

سرمایه‌گذاران می‌توانند یا سفارش باز معامله‌گر دیگری را در صرافی بردارند یا یک سفارش باز ثبت کنند که فرد دیگری آن را بردارد.

انعطاف‌پذیری سفارش‌های محدود به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری داشته باشند و ریسک خود را به حداقل برسانند در عین حال این قابلیت را به آن‌ها می‌دهد که مجبور نباشند دائماً بازار را زیر نظر داشته باشند.

معایب

سفارش‌های محدود تنها در صورتی تکمیل می‌شوند که به قیمت تعیین‌شده برسند و حتی در آن صورت اجرای آن‌ها تضمین‌شده نیست و یا این احتمال وجود دارد که تنها بخشی از سفارش تکمیل شود. سفارش‌ها بر اساس قیمت و سپس بر اساس «اولویت زمانی ثبت» اولویت‌بندی می‌شوند. بنابراین حتی اگر به قیمت هدف رسیده شود ممکن است سفارش همچنان اجرا نشود زیرا سفارش‌های دیگری با همان مقدار که قبلاً ثبت شده‌اند در انتظار تکمیل هستند.

یک راهکار مناسب این است که قیمت محدود را کمی بالاتر از قیمت فروش یا پایین‌تر از قیمت خرید سطوح روانی (psychological levels) تنظیم کنید. از آنجایی که ممکن است دیگران نیز از این تاکتیک استفاده کنند بهتر است برای افزایش شانس اجرای سفارش دفترچه سفارش را بررسی کنید تا قیمت‌هایی را که حجم سفارش کمی دارند شناسایی نمایید.

سفارش‌های محدود به عنوان سازنده (maker) در نظر گرفته می‌شوند زیرا یک سفارش باز به طور مستقیم در دفترچه سفارش ثبت شده و نقدینگی را به بازار تزریق می‌کند.

سفارش محدود در مقابل سفارش توقف ضرر

Stop Order با سفارش Limit Order تفاوت قابل توجهی دارد. سفارش توقف ضرر شامل یک قیمت توقف است که به عنوان ماشه عمل کرده و تنها زمانی که به قیمت تعیین شده برسد سفارش واقعی را فعال می‌کند. بر خلاف سفارش محدود که برای عموم بازار قابل مشاهده است. سفارش توقف ضرر تا زمانی که فعال نشود برای کسی قابل مشاهده نیست.

سفارش توقف ضرر در بازار ارزهای دیجیتال به شما این امکان را می‌دهد تا خرید یا فروش یک ارز را زمانی که به قیمت خاصی (قیمت توقف) برسد با بهترین قیمت موجود در بازار (قیمت لحظه‌ای) انجام دهید. زمانی که به قیمت توقف برسید سفارش توقف ضرر به یک سفارش بازار تبدیل شده و با نزدیک‌ترین قیمت ممکن در آن لحظه اجرا می‌شود. این نوع سفارش به معامله‌گران کمک می‌کند تا سود خود را حفظ کرده و ضررهایشان را محدود کنند. با این حال درست شبیه سفارش‌های محدود حتی اگر قیمت به هدف برسید ممکن است سفارش اجرا نشود.

سفارش توقف ضرر می‌تواند Stop Market Order یا Stop Limit Order باشد. سفارش بازار توقف بر اساس این شرط عمل می‌کند که قیمت به یک هدف از پیش تعیین‌شده (قیمت توقف) برسد. اگر قیمت به قیمت توقف برسد سفارش شما بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار در آن لحظه اجرا می‌شود. این یعنی شما قیمت دقیق را کنترل نمی‌کنید بلکه خروج از معامله در یک موقعیت خاص (رسیدن به قیمت توقف) برایتان اولویت دارد. در مقابل سفارش‌های حد سود و ضرر کمی پیچیده‌تر هستند و به شما امکان کنترل بیشتر روی قیمت خروج می‌دهند. توضیح کامل این نوع سفارش در بخش دیگری ارائه خواهد شد.

سفارش استاپ لیمیت

سفارش حد سود و ضرر (Stop Limit Order) یک نوع پیشرفته از سفارشات است. این سفارش ترکیبی از سفارش توقف ضرر و سفارش محدود است و برای کاهش ریسک به کار می‌رود. معامله‌گران اغلب از این سفارشات برای حفظ سود یا محدود کردن ضررهای احتمالی استفاده می‌کنند.

سفارش حد سود و ضرر برخلاف سفارش توقف ضرر که به محض رسیدن به قیمت مشخص اجرا می‌شود یک دستور دو مرحله‌ای است و به صورت آنی اجرا نمی‌شود. این سفارش شامل دو قیمت است:

• قیمت توقف (Stop Price): این قیمت به عنوان محرک عمل می‌کند. زمانی که قیمت ارز دیجیتال به قیمت توقف برسد سفارش حد توقف شما به یک سفارش خرید یا فروش عادی تبدیل می‌شود.
• قیمت حد (Limit Price): این قیمت حداکثر قیمتی است که شما حاضرید برای خرید ارز دیجیتال بپردازید (در سفارش خرید) یا حداقل قیمتی است که حاضرید در زمان فروش آن را دریافت کنید (در سفارش فروش).

سفارش حد سود و ضرر شبیه سفارش‌های محدود است اما آزادی عمل بیشتری به تریدر (معامله‌گر) می‌دهد.

سفارش Stop Limit Order برخلاف سفارش توقف ضرر که به محض رسیدن به قیمت معامله را انجام می‌دهد کل فرآیند خرید و فروش را در دو مرحله انجام می‌دهد و تا تکمیل کل سفارش ادامه پیدا می‌کند.

مزیت تعیین قیمت توقف این است که اطمینان حاصل می‌کنید سفارش شما با قیمت بدتری اجرا نمی‌شود. این به شما کنترل دقیقی روی نحوه انجام معامله در صرافی می‌دهد.

به عنوان مثال قیمت توقف خرید بیت کوین ۶۰۰۰۰ دلار تعیین شده است و قیمتی است که باعث شروع سفارش می‌شود. اگر معامله‌گر معتقد باشد که قیمت ممکن است افزایش یابد می‌تواند حداکثر قیمت محدود را ۶۰۱۰۰ دلار تعیین کند که بالاترین قیمتی است که دارایی با آن خریداری می‌شود. خرید حد سود و ضرر می‌تواند به معامله گران کمک کند تا پس از تعیین حداکثر قیمت قابل قبول قیمتی را که می‌پردازند کنترل کنند.

مشابه مثال خرید بیایید فرض کنیم یک سفارش حد توقف فروش برای بیت کوین با قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار ثبت شده است. این قیمتی است که باعث فعال شدن سفارش فروش می‌شود. حالا اگر تریدر فکر می‌کند قیمت بیت کوین ممکن است به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند می‌تواند یک حد قیمت حداقل ۴۹,۵۰۰ دلار تعیین کند. این کمترین قیمتی است که حاضر است بیت کوین خود را برای جلوگیری از ضررهای سنگین بفروشد.

مزایا

سفارش فروش stop limit به معامله‌گران کمک می‌کند تا حداقل قیمتی را که حاضرند از خریدار قبول کنند تعیین نمایند. اگر کل سفارش تکمیل نشد باقی‌مانده موجودی به عنوان یک سفارش باز با قیمت ۴۹,۵۰۰ دلار ثبت می‌شود.

سفارشات stop limit به ویژه در بازارهای ارز دیجیتال که با نوسانات بالا شناخته می‌شوند کاربردی هستند زیرا به کنترل این ریسک‌ها کمک کرده و به معامله‌گران در کاهش ضرر کمک می‌کند.

معایب

برخلاف سفارش‌های محدود سفارش‌های حد سود و ضرر به صورت خودکار در دفترچه سفارش قرار نمی‌گیرند. در واقع این سفارش‌ها تنها زمانی در دفترچه سفارش ثبت شده و برای همه قابل مشاهده می‌شوند که به قیمت از پیش تعیین‌شده‌ای برسند. درست شبیه به سفارش‌های محدود ممکن است سفارش‌های stop limit اجرا نشوند یا فقط بخشی از آن تکمیل شود.

سفارش‌های حد ضرر

یک سفارش حد ضرر (Stop Loss) در ارز دیجیتال ابزاری ضروری برای مدیریت ریسک است زیرا به صورت خودکار زمانی که قیمت به سطح از پیش تعیین‌شده‌ای برسد موقعیت شما را می‌بندد.

مزایا

همانند سفارش‌های حد توقف سفارش‌های حد ضرر نیز برای بازار پر نوسان ارز دیجیتال مفید هستند. آن‌ها به ویژه برای مدیریت سبد دارایی‌های دیجیتال خصوصا در فعالیت‌های معاملات روزانه بسیار کارآمد هستند زیرا به تریدرها اجازه می‌دهند از صفحه نمایش فاصله بگیرند و به کارهای دیگری رسیدگی کنند. شبیه به سفارش‌های حد سود و ضرر این نوع سفارش نیز از دو سطح قیمتی تشکیل شده است: قیمت توقف و حد ضرر.

برای مثال فرض کنید تریدر قصد فروش یک ارز دیجیتال را دارد و روند بازار نزولی است یعنی به نظر می‌رسد قیمت به طور قابل توجهی در حال کاهش است. در این حالت قیمت توقف را می‌توان روی ۵۰,۰۰۰ دلار و قیمت ضرر یا حد ضرر را روی ۴۹,۵۰۰ دلار تنظیم کرد تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

معامله‌گران باتجربه معمولا قیمت توقف را بسته به حرکت بازار تنظیم می‌کنند. تعیین استراتژی مدیریت معاملات بر اساس رفتار بازار به تریدرها کمک می‌کند تا میزان ضرر را کنترل کنند.

معایب

در کنار مزایای ذکر شده سفارش‌های حد ضرر معایبی نیز دارند. یکی از این معایب آن است که هنگام فعال شدن کل موجودی شما به طور خودکار قفل شده و برای هیچ‌گونه تراکنش یا سفارش دیگری قابل استفاده نیست. برای حل این مشکل می‌توان بخشی از وجوه را برای سفارش حد ضرر و بخشی دیگر را برای سایر عملیات در نظر گرفت.

مورد دیگری که باید به آن توجه کرد این است که اجرای کامل سفارش stop loss در زمان فعال شدنِ سفارش بازار (Market Order) تضمینی نیست. بنابراین شبیه به سفارش‌های بازار سفارش‌های حد ضرر نیز در معرض لغزش قیمت قرار دارند. لغزش قیمت به این معناست که قیمت نهایی که معامله با آن انجام می‌شود ممکن است با قیمتی که برای سفارش حد ضرر تعیین کرده‌اید کمی متفاوت باشد.

دستور العمل های time-in-force چیست؟

دستورالعمل‌های اجبار زمانی (Time in Force) مدت زمانی را که یک سفارش ارز دیجیتال فعال باقی می‌ماند قبل از اینکه اجرا یا منقضی شود تعیین می‌کند. تنظیم سفارش با توجه به پارامترهای زمانی خاص به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با ساختار و پیش‌بینی‌های بازار ارز دیجیتال سازگاری داشته باشند به ویژه اگر آن‌ها شاخص‌های معاملاتی مهمی مانند میانگین‌های متحرک را دنبال کنند که به زمان بسیار حساس هستند.

انواع سفارشات بر اساس مدت زمان

• سفارش معتبر تا لغو (Good Till Canceled): در بازار ارز دیجیتال GTC شبیه به ثبت یک آگهی دائمی در بازار ارز دیجیتال است. با ثبت این نوع سفارش دستور خرید یا فروش شما در دفترچه سفارش قرار می‌گیرد و تا زمانی که اجرا یا به صورت دستی لغو نشود معتبر باقی می‌ماند.
• سفارش فوری یا لغو (Immediate or Cancel): معامله‌گران ارز دیجیتال می‌توانند از سفارش بازار برای اجرای فوری معامله استفاده کنند. در این نوع سفارش، اگر معامله به طور فوری انجام نگیرد، به طور خودکار لغو شده و از لیست سفارشات حذف می‌شود. مزیت این نوع سفارش این است که به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا حداقل مقدار مورد نظر خود را برای انجام فوری معامله تعیین کند. در صورتی که بخشی از سفارش باقیمانده و به طور کامل پر نشود، آن بخش به طور خودکار لغو خواهد شد.

• سفارش اجرا یا لغو (Fill or Kill): در بازار ارز دیجیتال سفارش FOC به این معناست که کل سفارش شما تنها در صورتی اجرا می‌شود که به طور کامل با یک سفارش مقابل مطابقت پیدا کند. اگر کل مبلغ قابل معامله نباشد کل سفارش به صورت خودکار لغو خواهد شد.

این نوع سفارش برای تریدرهای ارز دیجیتال که نمی‌خواهند بخشی از سفارش‌شان تکمیل شود و باقیمانده دارایی آن‌ها در آن ارز دیجیتال بسیار کم شود طراحی شده است. در این نوع سفارش اگر کل سفارش در زمان ثبت در بازار به طور کامل تکمیل نشود. کل سفارش توسط سیستم لغو می‌شود.

سعی کنید خودتان از سفارشات استفاده کنید

اگر قصد سرمایه‌گذاری سریع در ارز دیجیتال یا تبدیل معاملات رمزارز به بخشی از کارهای روزانه خود را دارید باید با رایج‌ترین انواع سفارش‌ها که در بالا توضیح داده شد آشنا باشید. آگاهی از این اصول اولیه باعث می‌شود تا به راحتی بتوانید تمامی امکانات سفارش‌گذاری موجود در صرافی‌ها را بررسی کنید.