آموزش جامع تشخیص روندها در بازار ارزهای دیجیتال

تشخیص روندهای صعودی یا نزولی در بازار رمزارزها یکی از مهم ترین مراحل تحلیل تکنیکال است که برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی بسیار مهم و اساسی به شمار می رود. در ادامه این بخش از مجله آموزشی صرافی آی او، به بررسی روش ها و نکاتی می پردازیم که می توانید از آن ها برای شناسایی این روندها بهره مند شوید. با ما همراه شوید.

شناخت روندها

در بازارهای مالی، به خصوص در بازار کریپتوکرنسی ها، شناسایی روندها (Trends) یکی از مهم ترین عوامل موفقیت است. روند به صورت کلی به حرکت قیمت دارایی ها در طول زمان اشاره دارد و می تواند به سه نوع عمده تقسیم شود: روند صعودی ، روند نزولی و روند خنثی (رنج) . در ادامه، هر یک از این روندها به شکل جامع و دقیق توضیح داده خواهد شد.

۱. روند صعودی

روند صعودی زمانی وجود دارد که قیمت دارایی ها در طول زمان به صورت مداوم کف های بالاتر و سقف های بالاتر را تشکیل می دهند. این وضعیت نشان دهنده ی فشار خرید بیشتر نسبت به فشار فروش است و بیانگر اعتقاد سرمایه گذاران به افزایش قیمت آینده است. روند صعودی معمولاً به دنبال اخبار مثبت، رشد تقاضا، ورود سرمایه گذاران جدید یا انتظارات مثبت در مورد آینده دارایی است. معامله گران معمولاً در یک روند صعودی به دنبال خرید در نقاط حمایت و فروش در نقاط مقاومت هستند. این استراتژی به آن ها اجازه می دهد که از حرکت صعودی قیمت استفاده کنند. در این بین معامله گران باید از ورود به معاملات فروش در یک روند صعودی خودداری کنند، زیرا این عمل می تواند منجر به ضرر شدید شود.

۲. روند نزولی

روند نزولی زمانی وجود دارد که قیمت دارایی ها در طول زمان کف و سقف های پایین تر را ایجاد می کنند. این وضعیت نشان دهنده ی فشار فروش بیشتر نسبت به فشار خرید است و بیانگر اعتقاد سرمایه گذاران به کاهش قیمت آینده است. معامله گران معمولاً در یک روند نزولی به دنبال فروش در نقاط مقاومت و خرید در نقاط حمایت هستند. این استراتژی به آن ها اجازه می دهد که از حرکت نزولی قیمت بهره ببرند. برای مثال فرض کنید قیمت یک رمزارز در یک دوره مشخص به صورت زیر حرکت می کند:

• کف اول: ۳۰ دلار – سقف اول: ۴۰ دلار
• کف دوم: ۲۵ دلار – سقف دوم: ۳۵ دلار
• کف سوم: ۲۰ دلار – سقف سوم: ۳۰ دلار

این الگو نشان دهنده ی یک روند نزولی است، زیرا هر بار که قیمت به حالت پایین آمدن می رسد، حداقل آن پایین تر از کف قبلی است و هر بار که بالا می رود، سقف آن نیز پایین تر از سقف قبلی است.

۳. روند خنثی یا رنج

روند خنثی زمانی وجود دارد که قیمت دارایی ها به صورت افقی حرکت می کنند و روند مشخصی وجود ندارد. در این حالت، قیمت بین یک سطح حمایت و یک سطح مقاومت محدود می شود و به صورت مکرر بین این دو نقطه حرکت می کند. روند خنثی معمولاً به دنبال عدم اطمینان در بازار، تعادل بین فشار خرید و فروش، یا نبود اخبار مهم است. در یک روند خنثی، معامله گران معمولاً به دنبال معاملات “خرید در حمایت” و “فروش در مقاومت” هستند. این استراتژی به آن ها اجازه می دهد که از نوسانات قیمتی که در این نوع بازار وجود دارد، استفاده نمایند. در این وضعیت معامله گران باید از ورود به معاملات بلندمدت در یک روند خنثی خودداری کنند، زیرا این نوع روند معمولاً بدون هدف مشخصی به پایان می رسد.

استفاده از خطوط روند

در تحلیل تکنیکال استفاده از خطوط روند از مهم ترین تکنیک های تحلیلگران به حساب می آید. این خطوط به عنوان ابزار پیش بینی روندهای صعودی یا نزولی عمل کرده و نقش کلیدی در تشخیص نقاط حیاتی دارند. خطوط روند با بهره گیری از نکات کلیدی نمودار قیمتی کشیده می شوند و دو نوع اصلی دارند: خط روند صعودی و نزولی.

• خط روند صعودی: با کشیدن خط از بین نقاط کف یکی پس از دیگری به وجود می آید. این نقاط کف باید در سطح های بالاتر نسبت به نقاط قبلی قرار داشته باشند. به عبارت دیگر، هرچه قیمت بالاتر از کف قبلی ثبت می شود، خط صعودی تقویت می گردد.
• خط روند نزولی: از اتصال نقاط کف پایین تر از هم کشیده می شود. در این حالت، قیمت پس از هر بالا رفتن، در سطح پایین تری از سقف قبلی ثبت می گردد.

یک خط روند تنها زمانی قابل اتکا است که حداقل دو تماس موفق با خط تأیید شود. به این معنی که قیمت پس از خروج از یک سقف صعودی یا پایین آمدن از یک کف نزولی باید دوباره به محدوده موردنظر بازگردد و از آن خارج نشود. همچنین زاویه این خطوط باید بین ۳۰ تا ۵۰ درجه باشد. زوایای بیش از ۵۰ درجه نشان دهنده روند شدید و کمتر از ۳۰ درجه نشانگر روند ضعیف است.. در هنگام تماس با خط روند، حجم معاملات نیز بسیار مهم است. تماس با خط روند در زمانی که حجم معاملات بالاست، اعتبار خط را افزایش می دهد.

شکست خط روند

شکست خط روند یک نشانه قوی برای تغییر جهت روند قیمتی محسوب می شود. این پدیده به معامله گران اجازه می دهد تا بتوانند فرصت های معاملاتی خود را بر اساس تغییرات محتمل در حرکت بازار برنامه ریزی کنند. زمانی که قیمت یک رمزارز خط روند خود را شکسته و فراتر از آن حرکت می کند، ممکن است این موضوع نشانه ای از تغییر در ساختار کلی بازار باشد. برای تأیید این نوع شکست، علاوه بر فراتر رفتن قیمت از خط روند، باید معیارهای اضافی نیز بررسی شوند. یکی از مهمترین این معیارها، لمس مجدد قیمت از سطح خط روند بعد از شکست است. این لمس می تواند به صورت تشکیل الگوهای تأییدی مثل الگوی چکش یا الگوی ستاره دنباله دار باشد. شکل گیری این الگوها در نمودار قیمتی نشان می دهد قیمت پس از شکست خط روند، دوباره به آن سطح بازمی گردد و واکنش مشخصی نسبت به آن نشان می دهد.

همچنین، حجم معاملات در هنگام شکست خط روند نقش بسیار مهمی ایفا می کند. اگر حجم معاملات در زمان شکست خط روند بالاتر از میانگین باشد، این موضوع می تواند نشانه ورود معامله گران بزرگ و تنظیم کنندگان بازار به معاملات باشد که معمولاً به عنوان تأییدیه ای برای اعتبار این شکست در نظر گرفته می شود. افزایش حجم معاملات نشان می دهد که شکست خط روند تنها یک حرکت صعودی یا نزولی کوتاه مدت نیست بلکه ممکن است نشانه ای از تغییر جدی در روند بازار باشد.

مثال واقعی از شکست خط روند صعودی

در بازار بیت کوین، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، یک خط روند صعودی شکل گرفت. این خط با اتصال نقاط کف قیمتی در محدوده های ۱۸٬۰۰۰ دلار و ۲۹٬۰۰۰ دلار ترسیم شد و نشان دهنده یک روند صعودی قوی بود که قیمت را تا سطح ۵۸٬۰۰۰ دلار هدایت کرد. این دوره با افزایش تقاضا برای بیت کوین، مشارکت گسترده تر سرمایه گذاران نهادی، و پذیرش بیشتر بیت کوین به عنوان یک دارایی ذخیره ارزش همزمان شد.

اشتباهات رایج در ترسیم خط روند

خط روند ابزاری است که برای شناسایی جهت حرکت قیمت استفاده می شود. اما یکی از اشتباهات رایج تریدرها این است که خط روند را فقط با یک تماس قیمتی با سطح خاص ترسیم می کنند. خط روند تنها زمانی اعتبار تحلیلی دارد که حداقل دو بار توسط قیمت مدنظر لمس شده باشد. این دو تماس نشان می دهد که بازار در حال حفظ یک الگوی قابل پیش بینی است، در غیر این صورت این خط صرفاً یک خط تصادفی بوده و هیچ اعتبار تحلیلی ندارد. بازار رمزارزها به دلیل نوسانات بالایی که دارد ممکن است به طور موقت در یک سطح خاص متوقف شود اما این امر لزوماً نشان دهنده تشکیل یک روند نیست. علاوه بر این، مدت زمانی که یک خط روند در بازار حضور دارد، نقش بسیار مهمی در اعتبار آن ایفا می کند. طبیعی است خطوط روندی که در بازه های زمانی بلندمدت (مانند چارت های روزانه یا هفتگی) تشکیل شده اند، دارای اعتبار بیشتری نسبت به خطوط کوتاه مدت (مثل چارت های ۱۵ دقیقه ای یا ساعتی) هستند. این موضوع به دلیل این است که بازه زمانی بلندتر، داده های بیشتری را شامل می شود و نمونه گیری آماری دقیق تری ارائه می دهد. شما به عنوان یک معامله گر موفق می بایست همیشه خطوط روند را در چندین بازه زمانی (چند تایم فریم) بررسی کنید. اگر یک خط روند در تایم فریم بلندمدت قوی باشد، احتمال اینکه آن خط اعتبار تحلیلی داشته باشد، بیشتر است.

استفاده از اندیکاتور MA (میانگین های متحرک)

میانگین های متحرک از جمله ابزارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال هستند که به معامله گران کمک می کنند تا روندهای بازار را شناسایی کنند. این ابزارها با محاسبه میانگین قیمت های گذشته در یک بازه زمانی مشخص، خطوطی را ایجاد می کنند که نشان دهنده حرکت کلی قیمت است.

میانگین متحرک ساده

میانگین متحرک ساده (SMA – Simple Moving Average) یکی از ساده ترین انواع میانگین متحرک است که با محاسبه میانگین قیمت های یک دارایی در یک بازه زمانی مشخص (مثل آخرین ۵۰ یا ۲۰۰ روز) ایجاد می شود. این خط به صورت مساوی از تمام داده های موجود در آن بازه وزن دهی می کند و نشان دهنده حرکت کلی قیمت است.

• SMA یک خط هموار است که نوسانات کوتاه مدت را فیلتر می کند.
• به دلیل عدم وزن دهی به داده های اخیر، واکنش آن به تغییرات بازار کندتر از انواع دیگر میانگین های متحرک است.
• به عنوان یک خط حمایت یا مقاومت مورد استفاده قرار می گیرد.

به عنوان مثال اگر بازه زمانی ۵۰ روز باشد، SMA 50 خطی است که میانگین قیمت های آخرین ۵۰ روز را نشان می دهد. این خط می تواند نشان دهنده روند کلی بازار در طول این بازه باشد.

میانگین متحرک نمایی

میانگین متحرک نمایی (EMA – Exponential Moving Average) یک نوع پیشرفته تر از میانگین متحرک است که به داده های اخیر وزن بیشتری می دهد. این ویژگی باعث می شود که EMA به تغییرات جدید بازار واکنش سریع تری نسبت به SMA نشان دهد.

• EMA به دلیل وزن دهی به داده های اخیر، حساس تر به تغییرات قیمت است.
• در بازارهای نوسانی مثل کریپتو، EMA به دلیل سرعت بالا در پاسخ به تغییرات بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
• می تواند به عنوان یک خط سیگنال برای شناسایی نقاط ورود و خروج از معاملات استفاده شود.

چگونگی استفاده از میانگین های متحرک برای تشخیص روند

روند صعودی: وقتی میانگین متحرک کوتاه مدت (مثل EMA 50) بالای میانگین متحرک بلندمدت (مثل SMA 200) قرار داشته باشد، نشان دهنده یک روند صعودی است. این وضعیت به این معناست که قیمت ها در بازه زمانی کوتاه تر به سرعت بیشتری افزایش یافته اند نسبت به بازه زمانی بلندتر.
روند نزولی: وقتی میانگین متحرک کوتاه مدت (مثل EMA 50) زیر میانگین متحرک بلندمدت (مثل SMA 200) قرار داشته باشد، نشان دهنده یک روند نزولی است. این وضعیت به این معناست که قیمت ها در بازه زمانی کوتاه تر به سرعت بیشتری نسبت به بازه زمانی بلندتر کاهش یافته اند.

دو تقاطع مهم در شاخص Moving Average

• الگوی تقاطع طلایی: وقتی میانگین متحرک کوتاه مدت (EMA 50) از زیر میانگین متحرک بلندمدت (SMA 200) عبور کند و بالای آن قرار گیرد، این وضعیت به عنوان یک سیگنال خرید در نظر گرفته می شود.
• الگوی تقاطع مرگ: وقتی میانگین متحرک کوتاه مدت (EMA 50) از بالای میانگین متحرک بلندمدت (SMA 200) عبور کند و زیر آن قرار گیرد، این وضعیت به عنوان یک سیگنال فروش در نظر گرفته می شود.

نکات مهم در استفاده از اندیکاتور MA

برای معاملات کوتاه مدت و روزانه، بازه های کوتاه تر مانند EMA 9 و SMA 21 می توانند مفید باشند. برای معاملات بلندمدت نیز بازه های بزرگتر مانند EMA 50 و SMA 200 مناسب تر هستند. در این بین شما باید توجه کنید که میانگین های متحرک تنها یک ابزار تحلیلی بوده و نباید به طور انفرادی برای تصمیم گیری استفاده شوند. بهتر است با ابزارها و اندیکاتورهای دیگر نیز ترکیب شوند. در پایان فراموش نکنید هر دو نوع SMA و EMA به دلیل اینکه بر اساس داده های گذشته محاسبه می شوند، دارای تأخیر و خطا بوده و نباید مبنای اصلی تصمیم گیری قرار بگیرند.

استفاده از اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)

شاخص قدرت نسبی یا Relative Strength Index (RSI) یکی از مهم ترین ابزارهای تحلیل فنی در بازارهای مالی، به خصوص در بازار رمزارزهاست که برای شناسایی وضعیت بیش از حد خریداری شده یا بیش از حد فروخته شده یک دارایی طراحی شده است. این شاخص توسط J. Welles Wilder در سال ۱۹۷۸ معرفی شد و امروزه به عنوان یک ابزار کمکی مهم برای معامله گران مورد استفاده قرار می گیرد. شاخص RSI به صورت عددی بین ۰ تا ۱۰۰ محاسبه می شود و بر اساس تغییرات قیمتی در بازه زمانی مشخصی عمل می کند. این شاخص از تفاوت بین روزهایی که قیمت صعودی داشته و روزهایی که قیمت سقوطی داشته استفاده می کند. هدف اصلی از استفاده از RSI، شناسایی نقاطی است که در آن ها قیمت دارایی ممکن است به سوی بالا یا پایین حرکت کند.

مقادیر کلیدی RSI

1. RSI > 70 – عدد شاخص بزرگتر از ۷۰ باشد: وقتی RSI بالاتر از ۷۰ شود، نشان دهنده این است که دارایی در حال خرید بیش از حد است و قیمت آن ممکن است در نزدیکی سقف خود قرار گرفته باشد. این وضعیت ممکن است نشان دهنده یک بازگشت قیمت (پول بک) یا حتی شروع یک روند نزولی باشد. با این حال، این موضوع الزاماً به معنای این نیست که قیمت لزوماً به طور فوری کاهش پیدا خواهد کرد. در بعضی مواقع، دارایی هایی که در این وضعیت قرار دارند ممکن است همچنان صعودی باشند و به سمت مقاومت های بزرگتر حرکت نمایند.
2. RSI < 30 – عدد شاخص کوچکتر از ۳۰ باشد: وقتی RSI کمتر از ۳۰ شود، نشان دهنده این است که دارایی در حال فروش بیش از حد است و قیمت آن ممکن است در نزدیکی کف خود قرار گرفته باشد. این وضعیت ممکن است نشان دهنده یک بازگشت قیمتی یا حتی شروع یک روند صعودی باشد. با این حال، این موضوع الزاماً به معنای این نیست که قیمت لزوماً به طور فوری صعود خواهد کرد. در بعضی مواقع، دارایی هایی که در این وضعیت قرار دارند ممکن است همچنان نزولی باشند و به سمت حمایت های بعدی حرکت کنند.

با تمام این تفاسیر، باید در نظر داشت در بازارهایی که یک روند قوی صعودی یا نزولی وجود دارد، RSI ممکن است بدون اینکه قیمت تغییر جهت دهد، در حالت بیشینه خرید یا فروش باقی بماند. بنابراین، استفاده تنها از RSI در این شرایط می تواند منجر به تصمیمات نادرست شود. همچنین اطلاعات این اندیکاتور معمولاً بعد از اتفاق افتادن حرکات قیمتی اعلام می شوند. بنابراین در بازارهایی که با سرعت بالا حرکت می کنند، ممکن است RSI به موقع واکنش نشان ندهد. در هنگام استفاده از این شاخص انتخاب مدت زمان یا همان تایم فریم بسیار مهم است. در بازارهایی که نوسانات زیادی دارند، ممکن است استفاده از تایم فریم های کوتاه تر (مانند ۵ یا ۱۵ دقیقه) برای معاملات کوتاه مدت مناسب تر باشد، اما برای معاملات بلندمدت، تایم فریم های طولانی تر (مانند ۴ ساعته یا روزانه) پیشنهاد می شود.

استفاده از میزان حجم معاملات

حجم معاملات به تعداد واحد یا مقدار کلی ارزهای دیجیتالی که در یک بازه زمانی مشخص معامله شده اند اشاره دارد. این شاخص به ما اطلاع می دهد که چقدر سرمایه گذاران و معامله گران در بازار فعال عمل می کنند. به عبارت دیگر، حجم معاملات اندازه گیری کننده فعالیت بازار است و نشان دهنده عمق و اعتبار یک حرکت قیمتی است. نقش حجم معاملات در تایید یا رد یک روند به شکل زیر شرح داده می شود:

روند صعودی

• اگر روند صعودی با حجم معاملات بالا همراه باشد یعنی روند صعودی قوی و پایدار بوده و احتمال ادامه آن بالاست.
• اگر روند صعودی با حجم معاملات پایین همراه باشد یعنی احتمالاً این روند صعودی تنها یک سیگنال اشتباه است که به زودی منقضی خواهد شد.

روند نزولی

• اگر روند نزولی با حجم معاملات بالا همراه باشد یعنی این روند نزولی قوی و پایدار بوده و احتمال ادامه آن بالاست.
• اگر روند نزولی با حجم معاملات پایین همراه باشد یعنی احتمالاً این روند نزولی به زودی تغییر خواهد کرد.

استراتژی های استفاده از حجم معاملات در تحلیل روندها

برای استفاده بهتر از حجم معاملات در تحلیل روندها، می توانید از روش های زیر بهره ببرید:

مقایسه حجم معاملات در نقاط مختلف روند: به عنوان مثال، اگر حجم معاملات در نقاط صعودی بالا باشد و در نقاط نزولی پایین باشد، این نشان دهنده قوت روند صعودی است. به عکس، اگر حجم معاملات در نقاط نزولی بالا باشد و در نقاط صعودی پایین باشد، این نشان دهنده قوت روند نزولی است.

استفاده از ابزارهای تکنیکال مرتبط با حجم: اندیکاتورهایی مانند On-Balance Volume (OBV) یا Chaikin Money Flow (CMF) می توانند به شما کمک کنند تا به طور دقیق تر به رابطه بین قیمت و حجم معاملات نگاه کنید. OBV به شما نشان می دهد که آیا حجم معاملات به طور کلی به سمت صعودی یا نزولی حرکت می کند و CMF نشان دهنده جریان سرمایه وارد یا خارج از بازار است.

تنظیم بازه زمانی (تایم فریم): حجم معاملات در بازه های زمانی مختلف می تواند معانی متفاوتی داشته باشد. برای مثال، در بازه های کوتاه مدت (مثل ۱۵ دقیقه یا ۱ ساعت)، تغییرات حجم معاملات ممکن است ناشی از فعالیت های تجاری کوتاه مدت باشند، اما در بازه های بلندمدت (مثل روزانه یا هفتگی)، تغییرات حجم معاملات نشان دهنده روندهای عمیق تر و مهم تری هستند.