ETF بیتکوین چیست؟ + دلیل افت BTC پس از تایید آن
صندوق قابل معامله در بورس (exchange-traded fund) بیتکوین، نوعی ابزار سرمایه‌گذاری است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد بدون نیاز به مالکیت مستقیم بیتکوین، به معامله، فروش و خرید بیتکوین (bitcoin) بپردازند.
این صندوق‌ها مشابه صندوق‌های مشترک عمل می‌کنند، با این تفاوت که در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند و می‌توانند در طول روز خریداری و فروخته شوند. ایده صندوق قابل معامله بیت کوین اولین بار در سال ۲۰۱۳ مطرح شد، اما تا سال ۲۰۱۷ هیچ ETF بیت کوینی به طور رسمی تأیید نشد. در سال ۲۰۱۷، چندین شرکت درخواست‌هایی برای تایید صندوق قابل معامله bitcoin به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) ارائه دادند، اما هیچ یک از آنها تایید نشد. در مهر ۱۴۰۰، اولین ETF فیوچرز بیت کوین در ایالات متحده با نام ProShares Bitcoin Strategy ETF تایید شد. در ۲۰ دی ماه ۱۴۰۲ SEC برای اولین بار، ۱۱ ETF اسپات بیتکوین را نیز تایید کرد.
مزایای صندوق ETF بیتکوین
صندوق‌های قابل معامله بیت کوین، برای بسیاری از معامله‌گران بازار بورس مزایایی دارند که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
- دسترسی آسان: ای‌تی‌اف به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند بدون نیاز به دانش فنی یا تجربه در زمینه ارزهای رمزنگاری شده (cryptocurrency)، در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند.
- تنوع: به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با سرمایه‌گذاری در یک سبد متنوع از دارایی‌ها، از جمله BTC، ریسک خود را کاهش دهند.
- نقدینگی: ETFها در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند، به این معنی که سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی آنها را خریداری کرده، فروخته و از نقدینگی بالایی برخوردار شوند.
- پذیرش نهادی: صندوق‌های BTC می‌توانند به پذیرش بیتکوین توسط سرمایه‌گذاران نهادی، مانند صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه، کمک کنند.
معایب صندوق‌های بیت کوین
در کنار ویژگی‌های مثبتی که ای‌تی‌اف به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کند، باید بدانیم داشتن سهام ای‌تی‌اف با داشتن BTC حقیقی متفاوت است. در ادامه به برخی معایب صندوق قابل معامله بیت کوین اشاره می‌کنیم:
- هزینه‌ها: ETFها معمولاً دارای هزینه‌های مدیریتی هستند که می‌تواند به سود سرمایه‌گذاران آسیب برساند.
- ریسک نظارتی: صندوق‌های بورسی در معرض ریسک‌های نظارتی هستند، زیرا ممکن است توسط مقامات دولتی ممنوع یا محدود شوند.
- ریسک بازار: بیت کوین یک دارایی بسیار نوسان خیز است و ای‌تی‌اف‌های بیت کوین نیز نوسانات مشابهی را تجربه می‌کنند.
- عدم مالکیت مستقیم: سرمایه‌گذاران در صندوق‌های BTC مالکیت مستقیم بیت کوین را ندارند.
دلیل اصلی ایجاد صندوق etf بیتکوین
دلیل اصلی ایجاد صندوق قابل معامله در بورس بیت کوین را می‌توان به افزایش تقاضا برای یک ابزار سرمایه گذاری تنظیم شده و قابل دسترس در بازار ارزهای دیجیتال نسبت داد. با معرفی یک ای‌تی‌اف، سرمایه گذاران اکنون این فرصت را دارند که بدون داشتن مالکیت واقعی XBT، به معامله بیتکوین بپردازند. این امر راه‌های جدیدی را برای سرمایه‌گذاران نهادی و خرده‌فروشی باز می‌کند که ممکن است در سرمایه‌گذاری مستقیم روی ارزهای دیجیتال مردد یا ناتوان بوده باشند. علاوه بر این، تایید ETF بیت کوین همچنین به پر کردن شکاف بین بازارهای مالی سنتی و دارایی‌های دیجیتال کمک می‌کند. این حس، آشنایی و مشروعیتی را ایجاد می‌کند که برای سرمایه گذاران سنتی ممکن است جذاب باشند و در نهایت پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال به عنوان یک طبقه دارایی را تسهیل می‌کند.
با صندوق قابل معامله بیتکوین، سرمایه‌گذاران می‌توانند آن را در صرافی‌های اصلی در طول ساعات معاملاتی عادی مانند هر سهام یا کالای دیگری معامله کنند. این برای کسانی که به دنبال ورود یا خروج کارآمد از موقعیت‌های خود هستند، راحتی و دسترسی را به ارمغان می‌آورند. در حالی که مزایا و معایبی در ارتباط با ETFهای بیت کوین وجود دارد، آنها بدون شک باعث پیشرفت قابل توجهی در ورود ارزهای دیجیتال به جریان اصلی مالی هستند. همانطور که چارچوب‌های نظارتی به تکامل خود ادامه می‌دهند و علاقه سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد، می‌توانیم انتظار نوآوری بیشتری در این فضا داشته باشیم که آینده سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال را شکل خواهد داد.
انواع ETF بیتکوین
صندوق‌های قابل معامله انواعی دارد که در ادامه به بررسی هرکدام از آنها می‌پردازیم:
صندوق فیوچرز بیتکوین
ابتدا خوب است برای درک بهتر، درباره معاملات فیوچرز بدانیم. فیوچرز (Futures) نوعی قرارداد است که به شما اجازه می‌دهد تا بر روی قیمت یک دارایی در آینده شرط بندی کنید. در این نوع معاملات، شما خرید یا فروش یک دارایی را در زمان حال تعهد می‌کنید، اما تحویل آن در آینده انجام می‌شود. این نوع ETF به‌طور مستقیم به بیتکوین متصل نیست. به جای آن، ETF فیوچرز بیتکوین، سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی بیتکوین را فراهم می‌کند. که این قراردادها به تبادل بیتکوین در آینده با یک قیمت مشخص و در تاریخ معین می‌پردازند. همچنین به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که در بازار بیتکوین حضور داشته باشند و از نوسانات قیمت بیتکوین بهره‌مند شوند بدون اینکه نیازی به خرید و نگهداری مستقیم از بیتکوین داشته باشند.
باید توجه داشت که مانند سایر ETFها، ارزش ای‌تی‌اف فیوچرز بیتکوین نیز تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، از جمله عرضه و تقاضا در بازار، عوامل مالی مانند اخبار و رویدادهای بازار، هزینه‌های مدیریتی و سایر هزینه‌های مرتبط با آن. فرض کنید یک ETF آتی بیت کوین به نام “BTCF” در حال حاضر با قیمت ۴۰,۰۰۰ دلار برای هر سهم معامله می‌شود. این بدان معناست که قراردادهای آتی موجود در این صندوق نیز به ارزش ۴۰,۰۰۰ دلار در نظر گرفته می‌شوند و توافق شده است که ۳ ماه دیگر بیت کوین را با این قیمت خریداری کنند. اگر قیمت بیت کوین در ۳ ماه آینده به ۵۰,۰۰۰ دلار افزایش یابد، ارزش قراردادهای آتی (و همچنین ETF) نیز افزایش خواهد یافت. برعکس، اگر قیمت بیت کوین به ۳۰,۰۰۰ دلار کاهش یابد، ارزش ای تی اف نیز کاهش خواهد یافت. به عبارت ساده، شما با خرید سهام BTCF مستقیماً بیت کوین نمی‌خرید، بلکه روی نوسانات قیمتی قراردادهای آتی بیت کوین سرمایه گذاری می‌کنید. بنابراین، عملکرد قیمت سهام BTCF به قیمت بیت کوین در آینده مرتبط است، اما مستقیماً آن را دنبال نمی‌کند.
ETF اسپات بیت کوین
یکی از رایج‌ترین نوع معاملات در بازارهای مالی٬ معاملات اسپات است. معاملات اسپات که به عنوان معاملات نقدی یا لحظه‌ای هم شناخته می‌شوند، نوعی از معاملات در بازارهای مالی هستند که در آن دارایی مورد نظر مانند ارز دیجیتال، سهام یا کالا به صورت فوری و در قیمتی که در لحظه معامله مشاهده می‌شود، خرید و فروش می‌شود. به عبارت دیگر، در این نوع معاملات، شما دارایی را در همان لحظه خریداری می‌کنید و مالکیت آن به طور کامل به شما منتقل می‌شود. این نوع ای‌تی‌اف‌ها مستقیماً بر روی بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کنند. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بیت کوین را خریداری و ذخیره می‌کنند و سپس سهام خود را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. مثلا فرض کنید یک ای تی اف اسپات بیت کوین، “(Alpha (ABTC” نام دارد. اگر ۲۰,۰۰۰ واحد بیت کوین در این صندوق وجود داشته و ۲ میلیون سهم نیز صادر کرده باشد، هر سهم از نظر تئوری نماینده ۰.۰۱ واحد BTC خواهد بود. این یعنی عملکرد صندوق (Alpha (ABTC مستقیما با قیمت لحظه‌ای بیت کوین درون آن مرتبط است. و اگر قیمت بیت کوین به ۵۰,۰۰۰ دلار افزایش یابد، ارزش هر سهم به ۵۰۰ دلار افزایش می‌یابید. اگر قیمت بیت کوین به ۳۰,۰۰۰ دلار کاهش یابد، ارزش هر سهم به ۳۰۰ دلار کاهش می‌یابد.
صندوق اهرمی بیت کوین
این نوع ETFها با استفاده از اهرم (Leverage)، به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با سرمایه‌گذاری اولیه کمتر، در معرض سود و زیان بیشتری در بیت کوین قرار بگیرند. در نتیجه برای برای سرمایه‌گذاران باتجربه و ریسک‌پذیر مناسب است.
ای‌تی‌اف معکوس بیت کوین
Bitcoin inverse ETF بر خلاف صندوق‌های معمولی، بر روی افت قیمت BTC سرمایه‌گذاری می‌کنند. هزینه و پیچیدگی بیشتری دارند.
انتخاب نوع ETF بیت کوین
انتخاب نوع ETF بیت کوین به عوامل مختلفی از جمله ریسک‌پذیری، اهداف سرمایه‌گذاری و دانش فنی سرمایه‌گذار بستگی دارد. اگر ریسک‌پذیری بالایی دارید و یا به دنبال سود کوتاه‌مدت هستید، ای‌تی‌اف‌های فیوچرز یا اهرمی بیت کوین می‌توانند برای شما مناسب باشند. در غیر این صورت صندوق‌های اسپات بیت کوین می‌توانند مناسب باشند. همچنین اگر دانش فنی بالایی دارید، ETFهای آتی یا اهرمی بیت کوین برای شما مناسب است. صندوق‌های بیتکوین فیوچرز و اهرمی معمولاً هزینه‌های بیشتری دارند.
تفاوت صندوق قابل معامله فیوچرز و اسپات
همانطور که گفتیم ETF فیوچرز bitcoin و اسپات دو نوع مختلف وسیله سرمایه گذاری برای تجارت بیت کوین هستند. تفاوت اصلی بین این دو در دارایی پایه مورد معامله، نهفته است. در صندوق معاملات فیوچرز بیتکوین، سرمایه گذاران قراردادهای آتی معامله می‌کنند که ارزش خود را از قیمت بیت کوین در تاریخ آتی به دست می‌آورند. این قراردادها به سرمایه گذاران این امکان را می‌دهد که در مورد حرکت قیمت بیت کوین در آینده حدس و گمان کنند بدون اینکه در واقع خود ارز دیجیتال را در اختیار داشته باشند. از سوی دیگر، در یک ETF بیت کوین اسپات، سرمایه گذاران مستقیماً بیت کوین‌های فیزیکی را در اختیار دارند. تمایز کلیدی دیگر در نحوه عملکرد این ابزارهای سرمایه گذاری است. ETF معاملات فیوچرز بیت کوین در Futures market معامله می‌شود. این ETF شامل قراردادهای استانداردشده‌ای است که بر اساس قیمت آتی بیت کوین معامله می‌شوند. این بدان معنی است که نظارت و مقررات بیشتری در مقایسه با پلتفرم‌های معاملاتی نقطه ای وجود دارد که می‌تواند سطحی از امنیت را برای سرمایه گذاران فراهم کند. پلتفرم‌های معاملاتی نقطه‌ای پلتفرم‌هایی هستند که به معامله‌گران امکان می‌دهند ارزهای دیجیتال را در قیمت فعلی بازار معامله کنند. از نظر ریسک و بازده بالقوه، هر دو نوع مزایا و معایب خود را دارند. در ETF فیوچرز، به دلیل اهرم و سفته بازی در معاملات مشتقه نوسانات بالاتری وجود دارد. با این حال، اگر به درستی حرکات بازار را پیش‌بینی کنید، به سود بالاتری می‌رسید. معاملات مشتقه نوعی قرارداد مالی هستند که ارزش آنها از یک دارایی پایه، مانند سهام، اوراق قرضه، ارز یا کالا، مشتق می‌شود. به عبارت دیگر، مشتقه یک ابزار مالی است که به شما امکان می‌دهد تا بر روی قیمت یک دارایی دیگر بدون مالکیت آن، معامله کنید. از سوی دیگر، یک ETF نقطه ای چون سهمی از بیت کوین‌های واقعی است. ثبات بیشتری دارند و شامل اهرم نیستند.
تاثیر ETF بیت کوین بر بازار
ورود صندوق‌های قابل معامله ارز دیجیتال به بازار، تحولات و چالش‌های جدیدی را به همراه داشته است که در ادامه به بررسی کامل آنها می‌پردازیم.
تاثیرات مثبت صندوق etf بیت کوین بر بازار
- نقدینگی بازار بیت کوین را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. این امر به دلیل سهولت معامله ETFها در بورس‌های اوراق بهادار و دسترسی آسان‌تر سرمایه‌گذاران به آنها است.
- می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاران نهادی، مانند صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، به بازار بیت کوین کمک کنند. این امر به دلیل تمایل این نوع سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی شناخته شده و تحت نظارت است.
- به افزایش مشروعیت بیت کوین به عنوان یک کلاس دارایی کمک می‌کنند. تأیید صندوق قابل معامله بیت کوین توسط مراجع قانونی، به عنوان گامی در جهت پذیرش بیت کوین توسط سیستم مالی سنتی تلقی می‌شود.
- با افزایش تنوع در سبد سرمایه‌گذاران، به کاهش نوسانات قیمت بیت کوین کمک می‌کنند.
تاثیرات منفی ETF بیت کوین بر بازار
- وجود ای‌تی‌اف‌ها می‌تواند به دلیل حجم معاملات بالا، زمینه را برای تنظیم قیمت BTC توسط سرمایه گذاران بزرگ بازار فراهم کند.
- تسلط چند ETF بر بازار می‌تواند به تمرکز قدرت در دستان تعداد محدودی از سرمایه گذاران منجر شود و ریسک سیستمی را افزایش دهد.
- به دلیل ساختار متفاوت و نظارت، هزینه‌های اضافی را به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کنند.
پلتفرم‌های معاملاتی ETF بیتکوین
انتخاب پلتفرم معاملاتی مناسب برای معامله ای‌تی‌اف‌های بیتکوین به عوامل مختلفی از جمله نوع ETF، تجربه معاملاتی و نیازهای شما بستگی دارد. در ادامه به بررسی برخی از محبوب‌ترین صرافی‌های معاملاتی برای صندوق‌های فیوچرز و اسپات می‌پردازیم:
صرافی‌های سنتی
صرافی‌های سنتی، بورس‌های اوراق بهادار هستند که در آن اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و مشتقات معامله می‌شوند. آنها سابقه طولانی و اثبات شده ای دارند و نقدشوندگی بالایی را ارائه می‌دهند ولی کارمزدهای بالایی دارند.
- بورس اوراق بهادار شیکاگو (CME)
- صرافی بین قاره ای (ICE)
- بورس اوراق بهادار نایمکس (Nasdaq)
صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی ارز دیجیتال پلتفرمی آنلاین است که به کاربران امکان خرید، فروش و تبادل ارزهای دیجیتال را می‌دهد. دارای کار مزدهای رقابتی و تنوع بیشتر در ETFهای بیتکوین هستند. در مقابل نقد شوندگی کمتری دارند. این صرافی‌ها امکان خرید مستقیم ETF بیت کوین را ارائه نمی دهد، اما به شما اجازه می دهد تا خود BTC را بخرید و بفروشید. سپس می توانید بیت کوین های خود را برای سرمایه گذاری در ETF به سایر پلتفرم ها منتقل کنید.
- صرافی کراکن (Kraken)
- صرافی بایننس (Binance)
- صرافی کوین بیس (Coinbase)
نکاتی که قبل از خرید ETF بیتکوین باید در نظر بگیرید
ای‌تی‌اف بیتکوین در چندین پلتفرم آنلاین عرضه شده است که دسترسی به آن را آسان‌تر می‌کند اما، قبل از خرید این ETFها، توجه به چند نکته حیاتی است:
تحلیل هزینه‌ها
یکی از مهم‌ترین عوامل هنگام انتخاب ETF بیتکوین، بررسی هزینه‌های مربوط به آن است. برای جذب سرمایه‌گذاران، بسیاری از عرضه‌کنندگان در حال حاضر تخفیف‌هایی برای هزینه‌ها در نظر گرفته‌اند. به‌عنوان مثال، شرکت Bitwise برخی از هزینه‌ها، از جمله کارمزد پشتیبان، را برای شش ماه اول معاف کرده است و Ark Funds نیز فعلاً تمام هزینه‌های خود را بخشیده است. توجه داشته باشید که این معافیت‌ها موقتی هستند و کارگزاری‌ها برای جذب سرمایه با هم رقابت می‌کنند.
کارمزد مدیریت
یکی دیگر از نکات مهم، کارمزد مدیریت است. کارمزدهای مدیریت بالا، مانند آنچه Grayscale دریافت می‌کند (۱.۵ درصد)، می‌تواند سودتان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. سرمایه‌گذاران باید به دنبال صندوق‌هایی با کارمزد مدیریت سالانه بین ۰.۲ درصد تا ۰.۵ درصد باشند.
دلیل افت قیمت بیتکوین پس از تایید ETF
در ژانویه ۲۰۲۴، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده اولین صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت کوین را تأیید کرد. این اتفاق نقطه عطفی برای صنعت کریپتوکارنسی تلقی می‌شد، زیرا به سرمایه‌گذاران نهادی و خرده‌فروشی امکان می‌داد تا بدون نیاز به خرید مستقیم بیتکوین، از ارزش این رمزارز استفاده کنند و با با آن تعامل داشته باشند. با این حال، برخلاف انتظارات، قیمت بیت کوین پس از تأیید ETF به طور قابل توجهی کاهش یافت. برخی از دلایلی که موجب کاهش قیمت BTC شد عبارت است از:
- سودگیری: همانند توضیح قبلی، برخی از سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کردند که SEC ای‌تی‌اف را تأیید می‌کند و قبل از این اتفاق، بیت کوین را خریداری کرده بودند. پس از تأیید ETF، این سرمایه‌گذاران برای کسب سود، اقدام به فروش بیت کوین خود کردند.
- عدم تطابق انتظارات با واقعیت: تأیید ETFهای چندگانه ممکن است منجر به این توقع شده باشد که بازار با افزایش قابل توجهی در قیمت بیت کوین واکنش نشان دهد. با این حال، برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است این افزایش را بیش از حد ارزیابی کرده باشند و پس از تحقق نیافتن انتظارات، اقدام به فروش کرده باشند.
- فروکش کردن هیجان خرید: تأیید ETF ممکن است منجر به افزایش خریدهای ناشی از هیجان شده باشد. پس از فروکش کردن این هیجان و بازگشت به روند عادی بازار، ممکن است شاهد اصلاح قیمتی موقت باشیم.
- نوسانات بازار و اصلاح کوتاه‌مدت: با هر رویداد مهمی در بازار، شاهد افزایش نوسانات هستیم. تأیید ETF نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است برخی از معامله‌گران را به دلیل نگرانی از نوسانات و ریسک، به سمت خروج از بازار سوق داده باشد.
صندوق‌های قابل معامله در بورس بیت کوین، اوراق بهادار با پشتوانه بیت کوین هستند که در بورس‌های اوراق بهادار سنتی معامله می‌شوند. این نوع ETFها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا بدون نیاز به خرید مستقیم بیت کوین، در معرض نوسانات قیمت آن قرار بگیرند. تأثیر بلندمدت ETFهای بیت کوین بر قیمت این رمزارز هنوز مشخص نیست. با این حال، به طور کلی انتظار می‌رود که ETFها به افزایش پذیرش بیت کوین توسط سرمایه‌گذاران نهادی و سنتی کمک کنند.
